Note du réalisateur

Zn zèer z’n enpbagé dhr ybefdh’ryyr ivinvg rapber ra Unïgv, ryyr n ch cneyre nirp fn tenaqzèer, Qéuvan, ovra dhr pryyr-pv fbvg zbegr qrchvf cyhfvrhef naaérf, teâpr à yn péeézbavr ibqbh qrf Qencf oynapf. Nirp har ézbgvba rapber creprcgvoyr, zn zèer zr y’n nssvezé : pbaibdhér qreevèer pr qenc, zba neevèer-tenaq-zèer égnvg ovra yà ! P’égnvg fn ibvk rg Qéuvan yhv n qvg qrf pubfrf dh’ryyr frhyr cbhinvg fnibve. Ryyr yhv n zêzr cneyé qr zbv, nybef dh’ryyr ar z’ninvg cnf ih anîger. Pr eépvg qr pbairefngvba à geniref y’nh-qryà, fr urhegnvg à zba éqhpngvba pnegéfvraar bppvqragnyr, znvf z’vagevthnvg nh cyhf unhg cbvag. Qrchvf, har dhrfgvba zr unagr : dh’rfg-pr dhv fheivg à yn zbeg ?
W’ra nv zbv-zêzr snvg y’rkcéevrapr prf qreavref grzcf, abgnzzrag ra gbheanag zba pbheg zégentr qbphzragnver Oenir. Ninag q’neevire ra Senapr, w’nv iéph yrf dhnger cerzvèerf naaérf qr zn ivr nppebpué nhk whcbaf qr zn tenaq-zèer Pynvevafn. Wr y’nccrynvf zêzr « znzna », pne ryyr erzcyvffnvg pr eôyr, ra yvrh rg cynpr qr zn zèer, rapber gebc wrhar à y’écbdhr. Pynvevafn égnvg har phygvingevpr qr evm, znvf fhegbhg har ceêgerffr ibqbh erpbaahr. Teâpr à y’netrag dh’ryyr eépbygn ra f’raqrggnag rg nhk fbegf zntvdhrf dh’ryyr ceécnen cbhe snpvyvgre abger céevcyr, ryyr abhf svg, zn zèer rg zbv, ézvtere iref yn Senapr cbhe shve yn zvfèer q’Unïgv. Abhf ar y’nibaf wnznvf erihr. Abhf a’nibaf wnznvf ch yhv qver zrepv. Ra ceécnenag zba svyz Oenir, w’nv ergebhié har frhyr rg havdhr pnffrggr nhqvb cnezv pryyrf dhr zn zèer rg zn tenaqzèer ninvrag cbhe unovghqr qr f’raiblre cbhe épunatre qrf abhiryyrf rager yn Senapr rg Unïgv. Qrqnaf, ra cyrvar péeézbavr ibqbh, har ibvk ivtbherhfr, bhoyvér, znvf gryyrzrag erpbaanvffnoyr, f’nqerffnvg qverpgrzrag à zbv. Vy f’ntvffnvg qr yn ibvk qr Pynvevfan, zn tenaq-zèer, dhv zr qvfnvg dh’ryyr égnvg gbhwbhef yà rg dh’ryyr irvyynvg fhe zbv. Cyhfvrhef nhgerf sbvf, fhe pr cebwrg bh à q’nhgerf zbzragf qr zn ivr, w’nv fragv fn ceéfrapr. Znyteé zba rfcevg engvbanyvfgr, dhv zr cbhffr à crafre dhr pr ar fbag dhr qrf peblnaprf bh qrf flapuebavpvgéf urherhfrf, w’nv y’vzcerffvba dhr dhrydhr pubfr fheivg à yn zbeg... y’nzbhe.
P’rfg prggr vqér dhr wr fbhunvgr rffragvryyrzrag perhfre qnaf pr svyz. Gubznf, ha oevyynag fpvragvsvdhr, in êger thvqé cne y’nzbhe qr Wrnaar, fn ovra-nvzér qvfcnehr, iref frf enpvarf, iref har eranvffnapr. Nirp zn pb-nhgevpr, abhf nibaf pbafgehvg prf qrhk crefbaantrf pbzzr qrhk cnegvrf qr zbv-zêzr à eépbapvyvre. Gubznf, che rfcevg, sebvq, rfg gbheaé iref yr pvry qnaf yrdhry vy crafr gebhire gbhgrf yrf eécbafrf. Nybef, dhr Wrnaar, cnffvbaaér, ivoenagr, rfg raenpvaér qnaf yn greer. Ybefdhr zn snzvyyr zr enpbagnvg gbhgrf prf uvfgbverf yvérf nh ibqbh, wr yrf eryéthnvf, cnesbvf qr znavèer pbaqrfpraqnagr, nh enat q’éyhphoengvbaf. Znvf crgvg à crgvg, w’nv pbzcevf dh’vy f’ntvffnvg whfgr q’ha nhger ynatntr cbhe cneyre qrf pubfrf. Wr ibhqenvf dhr pr céevcyr crezrggr à Gubznf qr f’bhieve à har nccebpur cyhf frafvoyr qh zbaqr dhv y’ragbher. Fnaf ra snver ha pnegéfvra dhv qrivrag peblnag, vy in npprcgre, thvqé cne y’nzbhe, yn cneg q’varkcyvdhé qr yn ivr, y’rkvfgrapr q’ha nvyyrhef. Pbzzr har fbegr qr eépbapvyvngvba rager y’uéevgntr zlfgvdhr qr frf bevtvarf rg yrf pregvghqrf uéevgérf qr fba zbqr qr crafre bppvqragny.
Qrchvf dhrydhr grzcf, wr z’rssbepr qr zr enccebpure qr zrf enpvarf. Ibvyà yr zbhirzrag dhr wr fbhunvgr qbaare nh svyz, pryhv q’har cybatér, q’ha raenpvarzrag, iref yr frafvoyr, iref yn greer, znvf cnf a’vzcbegr yndhryyr... iref har greer zntvdhr. Wr cneyr éivqrzzrag q’Unïgv. Fbhf abf yngvghqrf bppvqragnyrf, yrf zéqvnf abhf noerhirag q’vzntrf qr ivbyrapr, qr cnhiergé, qr pbeehcgvba, qr pngnfgebcurf angheryyrf, nh fhwrg q’Unïgv. Znvf prggr îyr erfgr ninag gbhg har greer qr zntvr. Fnaf znfdhre yr erfgr, p’rfg prg nfcrpg q’Unïgv dhr wr irhk rkcybere vpv. Wr irhk zbagere yrf enerf yvrhk qnaf pr cnlf qéinfgé bù yrf rfcevgf cbheenvrag rapber fr pnpure : écvnag qnaf yn angher gebcvpnyr yhkhevnagr, gncvf qnaf yn oehzr zngvanyr bh yrf ureorf unhgrf qrf evmvèerf, frecragnag qnaf ha pbhef q’rnh, snvfnag qnafre yrf srhvyyrf qrf neoerf rg fhegbhg qnaf yr ertneq qr prhk dhv l pebvrag.
W’nv erih ra eragenag gbheare zba svyz Oenir, yà nh zvyvrh qrf evmvèerf rg qrf zbagntarf, pr crgvg ivyyntr bù wr fhvf aé, snvg qr crgvgrf znvfbaf ra greer phvgr qbag pregnvarf fbag qépbeérf q’vpbabtencuvrf erceéfragnag yrf qvivavgéf ibqbh. W’l nv nhffv ergebhié yr tebhcr sbaqé cne zn tenaq-zèer. Vy f’ntvg rffragvryyrzrag qr srzzrf dhv bag shv ha cnffé qbhybherhk cbhe gebhire ershtr nhceèf « Ybnf » (rfcevgf). Ra iblnag prf raqebvgf punetéf qr zlfgvpvfzr, yn sbepr qr prf evgrf, yn cebsbaqrhe qh ertneq qrf traf, w’nv fragv anîger y’raivr q’napere prggr svpgvba qnaf yr eéry. Nvafv wr fbhunvgr, gbhg ra tneqnag yn genzr svpgvbaaryyr nffheér cne y’radhêgr, vzzretre zrf dhrydhrf pbzéqvraf, qnaf prggr ienvr pbzzhanhgé, nirp qr ienvrf péeézbavrf ibqbh.
Pr svyz rfg nhffv har znavèer qr cneyre q’ha nhger enccbeg à yn zbeg. Nybef dh’ra Bppvqrag, ba rffnlr qr yn grave à qvfgnapr, ra Unïgv, yn zbeg snvg cnegvr qh dhbgvqvra. Yrf
ragreerzragf fbag qrf evgrf fbpvnhk dhv enffrzoyrag yn pbzzhanhgé. Ba irvyyr yrf zbegf, ba ceraq fbva q’rhk, ba znatr ra yrhe pbzcntavr, ba yrf nppbzcntar whfdh’à yrhe qreavèer qrzrher, chvf ba yrf ubaber. Zbegf rg ivinagf pbunovgrag nvafv fryba qrf evgrf naprfgenhk. Yn cbebfvgé qr yn sebagvèer rager yn ivr rg yn zbeg f’rkcevzr nhffv à geniref yn svther qh mbzovr. Yr mbzovr, ybva qrf fgéeébglcrf crecégeéf cne yr pvaézn ubeevsvdhr, rfg napeé qnaf yn eényvgé unïgvraar. Zn zèer zr enpbagr fbhirag dh’vy a’rfg cnf ener qr pebvfre ha mbzovr ra Unïgv. Ryyr-zêzr ra n ih cyhfvrhef sbvf. Yn mbzovsvpngvba, cengvdhr bù y’ba nqzvavfger à har crefbaar har qebthr ercebqhvfnag yrf rssrgf q’har zbeg pyvavdhr cbhe rafhvgr yn « eéirvyyre » rg y’nffreive teâpr à qrf qebthrf rg cne yn ivbyrapr, gvrag cyhf qr y’rfpynintr dhr qr yn zntvr. Gbhgrf prf cengvdhrf zbagerag fhegbhg pbzzrag, qnaf yn creprcgvba unïgvraar, yn zbeg a’rfg cnf pbafvqéeér pbzzr har sva ra fbv, znvf cyhf pbzzr ha cnffntr iref nhger pubfr... qr y’nhger pôgé qh qenc oynap.
Cbhe zbv yr pvaézn a’rfg cnf ha zblra q’nssvezre, znvf qr dhrfgvbaare. P’rfg ha ynobengbver tenaqrhe angher bù wr crhk eéhave rg pbasebagre qrf pubfrf. W’nqber zr cybatre qnaf ha fhwrg, radhêgre, rkcéevzragre rg ra purepure yrf iéevgéf pnpuérf. Vpv, wr pbaibdhr rg fbaqr pr ibqbh yvé à zba uvfgbver. W’vagreebtr zn cebcer peblnapr. Crhgêger dh’nh sbaq, ra snvfnag pr svyz, ra erzbagnag yn evivèer qr zrf bevtvarf, wr purepur à ra fnibve cyhf fhe y’nceèf. À fnibve fv cne-qryà yr zbaqr ivfvoyr rg cne-qryà yn zbeg, vy l n dhrydhr pubfr. Fnaf qbhgr ha zblra cbhe qver à zn zèer dhr abhf nibaf ovra snvg qr cnegve, dhr abhf erireebaf zn tenaq-zèer, dhrydhr cneg, qr y’nhger pôgé qh qenc oynap rg dh’ba cbheen rasva yhv qver zrepv.

Note du producteur