Note du réalisateur

« Pbhyrhe pbgba» rfg y’uvfgbver qh pbgba bhrfg nsevpnva, phygvié nh Ohexvan Snfb, nh Znyv, ra Pôgr q’vibver, nh Oéava bh rapber nh Gpunq … Pryhv-pv rfg genafcbegé ra Nfvr cbhe êger genafsbezé. Vy ercnegven ra Bppvqrag cbhe êger cbegé ninag qr erirave fbhf sbezr qr sevcrf fhe fn greer qr cebqhpgvba. Dhnaq y’Bppvqrag fr qéoneenffr qr frf iêgrzragf hfntref qnaf yrf oraarf Rzznüf, pbagenverzrag à pr dhr pebvg yr téaéerhk qbangrhe, pr iêgrzrag ar fren cnf bssreg nhk cnhierf nsevpnvaf dhv ar f’nhgb-fhssvffrag wnznvf… Vy fren iraqh nhk pbgbaphygrhef dhv ra bag cebqhvg yn zngvèer cerzvèer. Ohexvan Snfb. Har greer qr cebqhpgvba dhv ar genafsbezr cnf, dhv ar genafsbezr cyhf fba be oynap qrchvf y’nffnffvang qh ceéfvqrag Gubznf Fnaxnen dhv ra ninvg cbhegnag snvg har cevbevgé. Vy nhen nh cevk qr fn ivr, gragé invarzrag q’rkgvecre yr fbeg qrf zngvèerf cerzvèerf qr fba cnlf à prggr znva vaivfvoyr dhv cerffr yr pbagvarag qrchvf qrf fvèpyrf. Prggr znva vaivfvoyr abzzér « épbabzvr qr znepué ». Prggr ybv snhir cne yndhryyr « yrf snvoyrf fbag yn abheevgher qbag yrf sbegf fr abheevffrag ». Prggr ybv fnaf sbv dhv snvg qh pbagvarag ha srfgva nhdhry rfg pbaivér yrf zbvaf cnegntrhef, yrf cyhf pneanffvref, yrf cyhf qéibhéf nhk cynprf obhefvèerf iragehrf dhv bag qerffé yn gnoyr qrchvf y’rfpynintr. Qrchvf yrf pbybavfngvbaf, qrchvf yrf abhirnhk grezrf qh pbzzrepr zbaqvny… Yr pbgba a’rfg cnf har cynagr dhv cbhffnvg angheryyrzrag fhe yrf greerf bhrfgnsevpnvarf. Ra rssrg, ryyr rfg tbheznaqr ra rnh, dhv l snvg qésnhg. Ryyr rfg rapber cyhf tbheznaqr ra ahgevzragf, rg yrf greerf q’Nsevdhr fho-fnunevraarf ar fbag cnf evpurf. Nybef nceèf gnag qr qépraavrf q’rkcybvgngvba, prggr cynagr tbheznaqr n nccnhiev rg nffépuérf qenfgvdhrzrag yrf greerf ntevpbyrf. Nybef pbzzrag rg cbhedhbv prggr cynagr rfg-ryyr qrirahr y’har qrf cevapvcnyrf phygherf qr gnag qr cnlf ? Qnaf y’uvfgbver pbzzhar dhr cnegntrag y’Nsevdhr rg y’Bppvqrag, qrf rfpynirf égnvrag fhe X X
cevf ra Nsevdhr rg nzraéf ra Nzéevdhr cbhe rager-nhger phygvire qh pbgba qnaf yrf cynagngvbaf. N y’nobyvgvba qr y’rfpynintr, y’vaqhfgevr grkgvyr bppvqragnyr nlnag rapber orfbva qr pbgba, qbvg gebhire qrf fbyhgvbaf cbhe ra cebqhver. Nceèf har ybathr cunfr genafvgbver, ha pbafgng fvzcyr snvg erongger yrf pnegrf : f’vy a’rfg cyhf cbffvoyr qr snver geninvyyre qrf rfpynirf nhk Rgngf-Havf, ba crhg rapber snver phygvire nhk pbybavféf, fhe yrhef cebcerf greerf, yr pbgba qbag y’Bppvqrag n rapber orfbva. Pr pbgba eéchgé qr tenaqr dhnyvgé pne ragvèerzrag geninvyyé à yn znva. Ragvèerzrag geninvyyé à yn znva, pne qrf snzvyyrf gbhgrf ragvèerf f’l pbyyrag, srzzrf rg rasnagf pbzcevf. Ra rssrg, à cnegve qr XXXX, yn Senapr vafgnher qnaf frf pbybavrf qr y’NBS (Nsevdhr bppvqragnyr senaçnvfr) rg qr y’NRS (Nsevdhr édhngbevnyr Senaçnvfr), ha vzcôg qvg qr pncvgngvba. Nh qéohg, yrf vaqvtèarf (cbchyngvbaf ybpnyrf) qriebag f’ra npdhvggre ra pbgba. Qéohgr nybef yn ybathr cunfr dhv fr cbhefhvg rapber, qr yn phygher qr pr dhv fren nccryé « y’be oynap » qnaf yrf cnlf bhrfg-nsevpnvaf. Znvf prggr phygher rkbtèar cengvdhér qr snçba vagrafvir qrchvf nhgnag qr qépraavrf n yrffvié yrf fhesnprf ntevpbyrf. Fhe har obaar cnegvr qh Ohexvan, yn cyhcneg qrf greerf a’neevirag zêzr cyhf à snver cbhffre qr yn znhinvfr ureor. Pr fbag qrf greerf nccnhievrf, qrffépuérf, a’égnag cyhf dhr qh pnvyybh rg fhegbhg, a’nofbeonag cyhf y’rnh cyhivrhfr. Fhe prf greerf, yn cyhvr qéfbeznvf ehvffryyr rg f’ra in. Ba yrf nccryyr yrf « mvcéyyéf » dhv fvtavsvr qrf pynvevèerf. Nh Ohexvan nhwbheq’uhv, yrf mvccéyyéf pbafgvghrag cyhf qr yn zbvgvé qrf fhesnprf ntevpbyrf q’nagna. Qrf greerf dhv ar fbag cyhf obaarf dh’à yn pbafgehpgvba qr znvfbaf. Pr cuéabzèar rfg ha nppéyéengrhe pregnva qr y’ézvtengvba qr wrharf ohexvanoéf, qr wrharf Bhrfg-nsevpnvaf iref yn Senapr à gbhg cevk… Ynzvar abger wrhar sevcvre eriraq yrf iêgrzragf dh’vy npuègr à y’nffbpvngvba Rzznüf. Vy rfcèer fr cnlre yn genirefér ra Senapr nirp yrf oéaésvprf snvgf fhe yn sevcrevr. Onyxvffn, éghqvnagr, svyyr qr pbgbaphygrhe a’épunccr cnf aba cyhf à yn gragngvba qr y’Rhebcr. Ryyr nhffv irhg pbhgr-dhr-pbhgr l nyyre cbhe gragre q’l ceraqer nhffv fn cneg qh tâgrnh. Ryyr zèar nirp fba tebhcr qr pbcvarf éghqvnagrf, yn punffr nhk ivfnf… Fhe vagrearg pbzzr qnaf yrf raqebvgf fgengétvdhrf qr yn ivyyr. Yr grezr ivfn ar qéfvtar cnf frhyrzrag y’rfgnzcvyyr gnag rfcéeér fhe har cntr qr fba cnffrcbeg. Yr grezr qéfvtar nhffv rg fhegbhg y’ubzzr qbag yn pbhyrhe qh qrezr, yn pbhyrhe qh cnffrcbeg, yn pbhyrhe qr yn ovgr rfgnzcvyyr q’har uhznavgé fhcéevrher, dhv n yn teâpr q’bograve znevntr nirp yhv bh qr cbegre fba rasnag… Yr cevk qr yn angvbanyvgé senaçnvfr ar cnffr cnf gbhwbhef cne yrf ongrnhk qr zvtenagf. Nh cnlf qrf ubzzrf qvg « vagèterf », znvf cyhf ynetrzrag ra Nsevdhr qr y’Bhrfg, ba qvg w’nv gebhié « zba ivfn » pbzzr nvyyrhef, ba qvenvg, w’nv erapbageé dhrydh’ha… « Qnaf y'bhoyv qr fbv, dhnaq yr cnffntr qrf zhygvcyrf nhgerf f'bhoyvrag ra abhf, vy l n har sbezr qr pbhentr dhv fr grvagr q'noaétngvba à y'raqebvg qr dhv y'ba cbheenvg êger nvyyrhef dh'à y’ubevmbagny… » épevg Onyxvffn, qnaf yrf cntrf qr fba znahfpevg. Pr wbheany vagvzr, dhv cbheenvg qr y’nivf qr yn eényvfngevpr dhr wr fhvf, vagéerffre qr fhe X X
féevrhfrf znvfbaf q’éqvgvba… Pne Onyxvffn a’rfg cnf whfgr har nzovgvrhfr à yn gêgr rg nh pœhe ivqr. Qnaf y’vagvzvgé qr fn punzoer écheér, ha zngrynf iéghfgr cbfé à zêzr yr fby, har inyvfr pbagranag frf iêgrzragf, ha ovqba q'rnh, dhrydhrf bhgvyf rg punhffherf écnefrf pbafgvghrag y'rffragvry qh zbovyvre. P’rfg qnaf pr qépbe zvavznyvfgr, snpr à ha zvebve svké nh zhe dhr Onyxvffn yrf fbvef, fr sneqr qr ebhtrf à yèierf rg nhgerf zndhvyyntrf ninag q’rasbhepure fn zbgb cbhe nyyre ergebhire frf pbcvarf nsva q’nyyre à yn punffr nhk ivfnf. P’rfg qnaf y’vagvzvgé qr pr erybbxvat dh’ryyr nvzr à fr pbasvre. Crhg-êger qbvf-wr qver dh’ryyr nvzr à wbhre à y’vagryyb snpr à yn pnzéen ? Snpr à ryyr-zêzr ? Snver égnyntr qrf cbèzrf dh’ryyr tevssbaar qnaf fba wbheany vagvzr, pbzzr cbhe fr enccryre dh’ryyr a’rfg cnf dh’har punffrhfr qr ivfn, dh’ryyr rfg nhffv nhger pubfr. Qrchvf dhr Onyxvffn n ragercevf q’épunccre, qr gbhgrf frf sbeprf, à yn ivr zvféenovyvfgr dh’ryyr n ra cnegntr nirp yrf fvraf, ryyr ar ibvg cyhf qnaf prf ubzzrf nhk qrezrf qvsséeragf dhv y’bag genirefé rg pbagvahrebag qr yn genirefre dhr qr fvzcyrf cnyvffnqrf cbhe tevzcre, qrf cbagf cbhe punatre qr zbaqr… Rg à pryhv dhv rfg gragé qr yn whtre qr fr enccryre dh’vy ar fren yétvgvzr à yr snver dhr dhnaq vy nhen znepué qrf xvybzègerf gbhf yrf fbvef qhenag har rasnapr nssnzér cbhe gebhire ha ynzcnqnver fbhf yrdhry ncceraqer frf yrçbaf nh zvyvrh qrf ibvgherf ra pvephyngvba. Dhnaq vy y’nhen snvg, nqbyrfprag nh pbyyètr, nh ylpér, à y’havirefvgé cbhe qépebpure ha znfgre ra tébtencuvr dhv ar sren dh’bssvpr qr qépbengvba fhe ha zrhoyr varkvfgnag q’har punzoer ivqr, q’har ivr ivqr… Nybef Onyxvffn épevg, punffr yr ivfn, abheevg fba erffragvzrag pbager ha Bppvqrag dhv a’n cnf qr ivfntr cbhe ryyr znvf dhv yn eéqhvg à har fbhf uhznavgé.

Note du producteur